2 Mart 2015 Pazartesi

Ahh Venüs, vahh Venüs

Venüs'ün güneşin önünden geçişi tam olarak 11-12 aralık 2117 ve 8 aralık 2125 tarihinde olacak ve şu şekilde görülecek:


1
2
3
4

Bu yazıyı okuyanların hiçbirisi o geçişi göremeyecek(değişik bir teknoloji bulunmazsa). Bu muazzam gök olayından haberdar olanlar bilir, en son 2012 yılında gölge yaptı bize bu arkadaş:
işte

Vay nasıl kaçırdım diyenler olabilir ancak bu konuda bir talihsiz adam var ki tarihte eşi benzeri yok.
kim?
guillaume joseph hyacinthe jean-baptiste le gentil de la galaisière
evet bu nasıl isim amk dediğinizi duyar gibiyim çünkü ben de dedim, cümle alem demiş olacak ki kısaca guillaume le gentil diyelim lan sana demişler.
Fransız bir astronom bu dayı. aha da tipi
Bu arkadaş messier kataloğu konusundaki buluşları ile meşhur bir adam. ama onu asıl meşhur eden şey venüs'ün geçişi ve bu dayının bahtsız bedeviden kötü şansı.
Nasıl mı?
Bu dayı, venüs gezegeninin güneş önünden geçişi ile ilgili bir çalışma yapmaya niyetli birisi. o dönemler daha iyi gözlem ve hesaplama yapabilmek amacıyla pasifik sularına yelken açmak moda.
1760 yılının mart ayında (bu tarihe dikkat) o zamanların fransız kolonisi olan ve hindistan yarımadasının doğu kıyılarında yer alan pondicherry'e gitmek için paris'ten ayrılır. Haziranda madagaskar adasının doğusundaki mauritius'a ulaşır. aha burası

Hindistana yol almak üzereyken ingiltere-fransa savaşı başlar. Hedefe yaklaştıklarında fransız kolonisinin ingiltere'nin eline geçtiğini öğrenirler ve demir atamazlar ve gerisin geri mauritius'a dönerler. 6 haziranda venüs'ün geçişi gelir çatar ve bizim gentil efendi geminin güvertesinde martılara ekmek atmaktadır. Elindeki ekipmanlar durmadan sallanan bir geminin güvertesinden gözlem yapmasına imkan vermemektedir.
"neyse" der gentil "canı sıkmaya gerek yok bu kadar yol geldik bir sonraki geçişe kadar beklerim amk!".
Bir sonraki geçiş 8 yıl sonradır ama ondan sonraki geçiş 112 yıl sonra. 8 yıl lan ne olacak amk! Bu 8 yılını madagaskar adasının sahil haritasını çıkarmakla harcar ve sonunda 1768 yılında filipinler'e, manila'ya yelken açar çünkü geçiş yaklaşmıştır. Ancak yolda ispanyol hükümet yetkilileri ile sorun yaşar ve filipinlere giremez. Savaş zaten bitmiştir ve o da tekrar rotasını ilk hedefine yani pondicherry'e doğrultur. 1768 yılının mart ayında oraya ulaşır ve küçük bir gözlemevi inşa eder.
ve?
Ve 1 seneden fazla orada bekler çünkü geçiş 1769 yılının 4 temmuzunda olacaktır. Temmuz ayı geldiğinde bizim dayı çok heyecanlıdır, içi içini yiyordur artık, yıllardır bu anı beklemektedir. Paris'i ne çok özlemiştir üstelik. Hava da haftalardır berrak ve güzel, ohhh mis gibi pasifik yazı.
4 temmuz sabah uyandığında "şansımı ızdırabımı sikeyim!" diyecektir çünkü hava yağmurlu ve kapalıdır. Venüz gezegeni güneşin önünden usul usul geçerken bizim gentil hiç bir bok göremez. "bana yıllarımı geri verin" şarkısı söyler uzun süre ve fransa'ya dönmeye karar verir. "daha kötü ne olabilir" diye düşünürken dizanteriye yakalanır ve bu sebeple dönüş planı biraz gecikir. Bu gecikme nedeniyle fırtına dönemine denk gelir dönüş. Gemisi fırtınaya yakalanır ve madagaskar'ın doğusunda küçük bir adaya çakılır. aha harita
Mürettebat ve bizim bahtsız bedevi o tartıştığı ispanyol hükümet gemilerinin gelip onları almasını ve fransa'ya götürmesini bekleyecektir. Öyle de olur. Uzun ve meşakatli bir yolculuktan sonra fransa'ya döner.
Ayrıldıktan 11 yıl sonra dönmüştür paris'e.

-ne yaptın hacı? venüs menüs? kaç yıl oldu la!
-göremedim amk! madagaskarın koylarını çizdim ama.
-ney? lan zaten 130 yıl önce yaptık biz onu?
-olsun. pastelle boyadım ama ben kot farklarını.
-aferim!

Şaka bir yana döndüğünde bahtsızlığı bitmeyecektir.
Hakkında ölüm ilanı verilmiştir çoktan ve kraliyet bilim akademisindeki makamını da kaybetmiştir bu sebepten. Daha kötüsü ölüm ilanı ile neredeyse bütün mal varlığı açgözlü varisleri tarafından bölüşülmüştür.
Bitti mi?
Hayır!
Karısı da başkasıyla evlenmiştir.
Kutup ayısını sırtında taşıyormuş ama haberi yok resmen bizim bedevi.
Neyse ki akademideki pozisyonu geri verilir. Elinde kalan bir tek buna mı üzülsün, venüs'ü kaçırdığına mı yansın, karısını partilerde başkasıyla kol kola gördüğüne mi kudursun, parasız kaldığına mı küfretsin iki arada kala kala fransa'da sakin ve yalnız bir hayat sürerek 22 ekim 1792 yılında venüs'ü göremeden ölür.

Şimdi o ilk resme yeniden bakalım; aha
yazık la!

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder